Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) Lideri Grossi, Avrupa Parlamentosu (AP) Dış Alakalar Komitesinde milletvekillerine Ukrayna’nın Zaporijya nükleer tesisi ve İran nükleer müzakerelerindeki son durum hakkında bilgi verdi.
Ukrayna’nın nükleer tesislerde silah depoladığına ait Rusya’nın savları hakkındaki değerlendirmesi sorulan Grossi, şunları söyledi:
“Bu sabah gruplarımıza talimat verdim. Bu tesislerin Ukraynalı idareleriyle işbirliği içinde değerlendirmeden geçirilmelerini, tesislerde askeri ekipman olup olmadığını tespit etmelerini istedim. Bu kontrollerin sonuçları olumsuz çıktı.”
Grossi, Ukrayna’daki savaşta Rusya’nın denetimine geçen Zaporijya nükleer tesisi hakkında bilgi verirken de tesis etrafındaki durumun çatışmalardan dolayı çok tehlikeli olduğunu vurguladı.
Bu nedenle inançlı bir bölge oluşturulmasını teklif ettiğini hatırlatan Grossi, Zaporijya’da bir nükleer kaza olmasını engelleyecek tek kurumun UAEA olduğunu, bu hususta AP’den siyasi dayanak istediğini lisana getirdi.
Grossi, bölgede nükleer kazaların önlenmesi konusunda Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ile yakın vakitte görüşmeler yaptığını, gelecek günlerde de Rusya’ya gideceğini kaydetti.
“İRAN NÜKLEER MUTABAKATI İÇİ BOŞ KABUK”
Grossi, İran nükleer mutabakatı olarak bilinen Kapsamlı Ortak Aksiyon Planı (KOEP) ile ilgili son durum hakkında bilgi verirken de muahedenin kimse tarafından “ölü” olarak değerlendirilmediğini lakin “içinin boşaldığını” söyledi.
İran ile Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulunun (BMGK) daimi üyeleri ABD, Rusya, Çin, İngiltere ve Fransa ile Almanya (5+1) ortasında 2015’te imzalanan KOEP hakkında konuşan Grossi, şu sözleri kullandı:
“Kimse KOEP’in öldüğünü ilan etmedi ancak KOEP şu anda içi boş bir kabuk. Muahedenin hiçbir yükümlülüğü yerine getirilmiyor. KOEP’teki tüm sonlar birçok kere ihlal edilmiş durumda. Neredeyse nükleer silah için gerekli yüzde 60 seviyesinde zenginleştirilmiş uranyum bulunuyor.”
Anlaşmayla ilgili genel durumun umut verici olmadığını vurgulayan Grossi, İran’dan yaklaşık bir yıldır nükleer çalışmalarıyla ilgili bilgi alamadıklarını aktardı.
Grossi, İran’ın şimdi nükleer silaha sahip olmadığını, bunun sıkıntı ve uzun bir süreç olduğunu belirterek, “İmkansız demiyorum. Rahat olalım yahut bir şey olmayacağına inanalım demiyorum. Lakin gidişat hiç âlâ değil.” değerlendirmesinde bulundu.
Anlaşmanın meyyit olup olmadığını soran bir milletvekiline cevap veren Grossi, “Ölü yahut değil demek güç ancak çok berbat durumda.” dedi.
Grossi, İran’ın nükleer silah yapması için Rusya’nın yardım edip etmediğini soran bir milletvekiline ise şu karşılığı verdi:
“Aslında bu günlerde bu parlamentoda benim bunları söylemem tahminen provokatif bile olabilir lakin husus KOEP olduğunda Rusya mutabakatın olmasını, ilerleme sağlanmasını çok istiyordu. Benim şahsî olarak Rusya’nın İran’a nükleer bomba sahibi olması için yardım ettiğine dair bilgim yok.” (AA)