Hanife Baş – Türkiye’de geri dönüştürülmüş eserlere ilgi devam ederken, vegan giysi ve besin akımı da büyüyor.
Vegan Derneği Türkiye Kurucu Başkanı Ebru Arıman, Türkiye’de besin, kozmetik, kimya ve dokumada vegan eser oranının arttığını belirterek, “Veganlık birden fazla vakit bir beslenme tercihi üzere algılansa da aslında bir ömür ideolojisi. Hayvanların sömürülmesine ve birer hammadde üzere metalaştırılmasına ve hayatlarının değersizleştirilmesine karşı duran bir hayat biçimi. Besin, kozmetik, paklık eserleri, dokumacılık, kimya dışında sömürünün olabildiği her alanda bir vegan alternatif arayışı var” dedi.
Şu anda dünya nüfusunun ortalama yüzde 4’ünün vegan olduğunu aktaran Arıman, “Araştırmalar vegan eserlere olan talebin veganlarla hudutlu olmadığını gösteriyor. Vejeteryan ve fleksitaryenler eklendiğinde vegan eserlere dünya genelinde gösterilen talep yüzde 50’nin üzerinde. Vegan eser pazarı giderek büyüyor. Bitki bazlı süt bölümü, şu anda toplam global bitkisel bazlı besin pazarının yüzde 35’ini oluşturuyor. Vegan protein pazarına olan talebin dünyada 2035 yılına kadar 290 milyon dolara ulaşması bekleniyor. Avrupa’da veganların nüfusa oranı yüzde 2-3. Türkiye’de ise bu sayı yüzde 1’lerde. Lakin vegan nüfus giderek artıyor” bilgisini verdi.
Talepte artış var
Arıman, vegan eser ve giysi seçeneğinin artmasının veganlığa yönelimdeki artışı da tetiklediğine işaret ederek, şunları söyledi: “Hızla artan vegan nüfusu üreticileri stratejik kararlar almaya zorluyor. Uzun devirli pazar öngörüleriyle bu değişimi kalıcı ve esaslı hale getiren üreticilerin sayısı hiç de az değil. Niş olarak görülen vegan eser pazarında daha tercih edilebilir alternatifler oluştuğunu görüyoruz. Bitkisel eser ikamelerinin kısa vakitte satış hacminin artmasıyla fiyat manasında da ulaşılabilirlik kolaylaşıyor. Avrupa’da bitkisel süt içecekleri bu yıl birinci kere hayvansal süt fiyatlarının altında kaldı, bu epey değerli bir kırılım.”
Çevre dostu moda
Türkiye Giysi Sanayicileri Derneği (TGSD) Başkanı Ramazan Kaya, pandemiyle birlikte süratli moda akımının kendini yavaş modaya ve vegan giysi akımına bıraktığını belirterek, şöyle konuştu: “İnsanlar meskenlere kapanınca etrafa ve tabiata daha fazla değer vermeye başladılar. Daha rahat ve konforlu giyinme öne çıktı. İklim değişikliğiyle tüketiciler hayat hallerini değiştirmeye başladı. Organik ve dönüştürülebilir eserler tüketme yaygınlaştı artık buna vegan giysi eklendi. Daha doğal boya ve elyafların kullanıldığı giysi çeşidi. Şu anda bölümdeki hissesi yüzde 1’lerde. Fakat giderek artacak. Evvel insanların bilinçlenmesi gerekir. Şu anda beşerler tüketim alışkanlıklarını değiştiriyor. Etraf dostu eserler talep ediliyor. Türkiye’de şimdi döngüsel giysinin hissesi yüzde 1’lerde. Yeşil mutabakatla bu oran yüzde 20-30’lara çıkacak.”
Nasıl anlarsınız?
Arıman, tüketicilerin bir kıyafet ya da besinin vegan olup olmadığını nasıl anlayabileceği konusunda ise şunları söyledi:
“Vegan eser her şeyden evvel hayvan sömürüsünden uzak bir eseri tanım eder. Eser hayvansal unsur içermemeli, hayvansal husus içeren sürece süreçlerinden geçmemeli ve hayvanlar üzerinde test edilmemeli. Bu eser bir tekstilse yün, kürk, ipek, deri, keçe üzere materyalleri ihtiva etmemesinin yanı sıra boyar unsurlar ve işlemede kullanılan kimyasallar da hayvansal katkılar bulunmamalı” dedi.